Overweging na de reis

Uitgesproken door Marijke Broodbakker tijdens de alunmi bijeenkomst in De Pont op 26 november 2010,
mede namens Martien Korsten:

Beste Palladianen,

Toen jullie terugkeerden in Nederland, zou jullie hetzelfde hebben kunnen overkomen als Marco Polo.
Toen hij na decennia van afwezigheid terugkeerde uit China, geloofden veel Venetianen zijn verhalen
niet ondanks de tastbare bewijzen die hij van zijn reis kon tonen. Hij kreeg de bijnaam “Il Milione” omdat
men dacht dat hij overdreef. Maar zijn reis opende wel nieuwe handelsroutes en bracht Europa in contact
met een onbekende beschaving.

Nu jullie terug zijn in je school, zou het ook zo maar kunnen zijn dat de confrontatie met de werkelijkheid
van alledag even een harde is. Het gewone leven is nu eenmaal geen Palladio, geen uitgerekte week Venetië.
Martien maakt tegenover mij de vergelijking met de bezinningsreis die jaarlijks een groep examenkandidaten
van Odulphus naar Taizé in Frankrijk maakt. De rust, de stilte en de gelegenheid om dichterbij jezelf te komen,
raken die leerlingen vaak zo dat zij op de terugreis zich nogal eens hardop afvragen waarom de wereld niet
als Taizé kan zijn. De keren dat ik ben mee geweest citeer ik dan maar paus Johannes XXIII, die over Taizé
zei: “Taizé is als een pleisterplaats, je komt er om te drinken om verkwikt je reis voort te zetten”.

De vraag is door velen van jullie vooraf gesteld: wat gaat dit opleveren? Hoe gaat dit verder? Dat weten Martien
en ik eigenlijk ook niet. Het hele palladio-gebeuren is er tot nu toe één geweest van zoeken in het vertrouwen
dat er mooie dingen uit voort komen. Na 26 november zetten we een volgende stap in dit iteratieve proces.
Wat wij in ieder geval deze dag al hebben mogen ervaren is, dat een groep docenten zich gerealiseerd heeft
dat in het docentschap de staat van “zijn” minstens zo belangrijk is als kennis en didactische aanpak.

Dat er aan het docentschap onvermoede ethische componenten verbonden zijn en dat de durf om te delen,
de maskers af te zetten, de verbinding zoeken leidt tot grensverleggende ervaringen.

Palladio ging over meesterlijk leven, meesterschap. Twee van de daaraan verbonden aspecten zijn leiderschap
en gezag, zoals die zich ook in school en in de klas voordoen. Bij leiderschap gaat het over de menselijke
mogelijkheden ontdekken, benutten en er naar leven. Een dergelijk leiderschap is enerzijds dienend en impliceert
anderzijds gezag. Maar niet van het traditionele soort. Het gaat om gezag dat tot doel heeft alle betrokkenen
te verrijken. Wij hopen dat jullie dat soort leiderschap en dat soort gezag jullie lessen en jullie scholen in brengen
waar het nog niet is of versterken waar het al bestaat.

In de vele gesprekken die Martien en ik hebben gehad over Palladio, kwam wij op een gegeven moment met de
wens op de proppen alle deelnemers een memento mee te geven. Iets tastbaars om de ervaring terug te halen
op momenten dat je Palladio even hard nodig hebt om weer af te stemmen met wat je werkelijke verlangen in
het onderwijs is.

Zoals we jullie verteld hebben, zijn we uitgekomen bij een kunstenaar die zowel een meester in de glaskunst als
een meester in het aquarelleren is. Iemand die een sterk besef van het wonder van de schepping heeft en voor
wie daarom de natuur een onuitputtelijke bron van inspiratie is. Deze kunstenaar is wat verder gegaan dan wij
oorspronkelijk in gedachten hadden: wij hoopten op een collage, een beeld dat we in veelvoud zouden kunnen
reproduceren.

Maar de kunstenaar, Marc Mulders, heeft voor ieder van jullie een unieke aquarel
gemaakt waarin steeds dieren voorkomen die iets te maken hebben met transformatie,
zorg, metamorfose, veiligheid, voeding. Dus: vlinders, kikkers, slakken etc. 

Dat hij dat gedaan heeft zegt iets over het belang dat hij aan onderwijs hecht, aan
mensen die de verbinding met elkaar en met hun leerlingen durven aangaan en zo doen
waar het in wezen in het onderwijs om gaat: streven naar schoonheid en zuiverheid in
een voortdurend scheppen van nieuwe werkelijkheid…

Dank dat jullie Palladio hebben gemaakt tot wat het deze week geworden is.